Walvissen in de Woestijn: de Sahara vanuit Caïro


Caïro ligt eigenlijk middenin de Sahara. Je kan vanuit deze enorme metropool dus makkelijk deze gigantische woestijn bezoeken! Lees in dit blog vijf redenen om de Sahara te verkennen vanuit Caïro. Wij doen dat als dagtrip en het is meteen een van de hoogtepunten van onze reis van twee weken door Egypte. Rondom de Al Fayoum oase vinden we water in de woestijn, zelfs een waterval! Maar het is Wadi al Hitan, de vallei van de walvissen, waar onze mond van open valt. Lees snel verder om te ontdekken wat er nog meer te beleven valt.

Waarschuwing: dinosaurus-alert!

Kanonskogelvallei met ronde bollen in het zand
Kanonskogelvallei, Egypte

Woestijn vlakbij Caïro

Vroeg in de ochtend staat er een grote 4wd voor de deur van ons hotel. We gaan de Sahara in, zo vanuit het centrum van Caïro. Via snelwegen, dwars door uitgestrekte buitenwijken van de stad, komen we aan de rand van de woestijn. We rijden langs het nieuwe, dan nog onafgebouwde Grand Egyptian Museum en de millenia-oude piramides van Gizeh. De Sahara strekt zich vanaf hier uit tot aan Marokko. Nieuwe woonwijken van de Zes Oktober Stad rijzen op uit het zand. Niet veel later laten we de stad echt achter ons. Een krap uur later steken we van de grote weg af, een smalle asfaltweg op die hier en daar al onder het zand verdwijnt. Hier begint het.

4wd-auto op een berghellong de Sahara vlakbij Caïro
Off-road in de Westelijke Woestijn, de Sahara vlakbij Caïro

Onze tips voor de Sahara vlakbij Caïro

  • Vind de ‘missing link’ in de evolutie van walvissen: walvisskeletten met pootjes
  • Beklim een berg en kijk uit over ‘magic lake’ Wadi el Rayan
  • Voel je klein in de uitgestrekte woestijnvlaktes van de Sahara, en tegelijkertijd vlakbij Caïro
  • Ga met een 4WD off-roaden over duinen en bergen
  • Ontdek water in de woestijn: drie (!) grote meren midden in de Sahara
  • Zoek naar wildleven rondom het Qarum-meer
  • Slaap onder de sterrenhemel van de Sahara
Qarun-meer bij Fayoum
Qarun-meer, Egypte

1. De Al Fayoum Oase en het Meer van Moëris

We rijden langs de rand van de Fayoum oase. In de oudheid lag hier het Moëris-meer. Het meer is duizenden jaren steeds groter en kleiner geworden. Tegenwoordig is het meer kleiner en heet het het Qarun-meer. Het water in het meer komt uit een zijrivier van de Nijl. Al dat water in de woestijn en de Nijl-modder die de rivier mee heeft gebracht maakt op deze onwaarschijnlijke plek landbouw mogelijk. Misschien is dit wel een van de eerste plekken waar landbouw werd bedreven in het oude Egypte. Maar er wonen hier al mensen sinds het stenen tijdperk!

Auto op weg door de woestijn, Sahara, Caïro
Weg door de Westelijke Woestijn, Egypte

Er is meer rondom Fayoum te beleven dan je zou denken. Er zijn hier zelfs millenia-oude, realistisch portretten van mummies gevonden. Je kunt een enkele van deze portretten nog zien in het Kom Ushim museum in Fayoum, hoewel de meeste tegenwoordig in musea op andere plekken te vinden zijn.

Het meer trekt ook veel wildleven aan. Maar het is moeilijk om de dieren te vinden. Wij zien een vos, en overal zijn wel vogels. Onze trip doen we in de winter en we missen dus de vogeltrek. In de herfst is het mogelijk dat je bij Fayoum en Lake Qarun zelfs flamingo’s vindt.

Ruïnes in de woestijn, Dimeh-es-Sibah, Fayoum, Egypte
Dimeh-es-Sibah

2. Dimeh es-Siba: Grieks-Romeinse Ruïnes

Wanneer we de weg afdraaien de woestijn in, zien we parallel aan onze route een brommer stofwolken opwerpen. Wanneer we een ruïne zien opdoemen ontmoeten we de opzichter van Dimeh es-Siba. Hij was het op de brommer.

Portret van Egyptische man
De terreinbeheerder van Dimeh-es-Siba

Dimeh es-Siba was een ptolemeïsche stad: Grieken waren hier 2000 jaar geleden de baas. De stad heette toen Soknopaiou Nesos, Eiland van Krokodil-god Sobek. Nu steken er alleen nog enkele muren van zongebakken stenen meters hoog de lucht in. Ze doen hier nog steeds opgravingen en vonden een paar jaar geleden zelfs nog beelden van leeuwen onder het zand. Je kan nu zelfs op een virtuele tour door de ruïne.

Ruïnes in de woestijn, Dimeh-es-Sibah, Fayoum, Egypte
De ruïnes van Dimeh-es-Sibah

Vroeger lag de stad aan de rand van het meer. Goederen werden over de Boulevard van de Leeuwen naar de stad gebracht om van daaruit op kamelen verder de woestijn ingebracht te worden. Deze weg kun je ook nog steeds zien. Overal in de ruïne vinden we scherven en de brokken van oude urnen en beelden. Ooit zijn hier zelf papyrus-rollen gevonden!

Ruïnes in de woestijn, Dimeh-es-Sibah, Fayoum, Egypte
Dimeh-es-Sibah

3. ‘Kanonskogel’-vallei: Voer voor geologen

Terug op de weg denken we een heel eind te rijden, maar niet veel later maken we alweer een stop. De jeep stuitert over de heuveltjes aan de rand van de weg. Wat we zien is onverwacht. Voor ons ligt een uitgestrekt veld met bijna perfect ronde, stenen bollen. Onze gids noemt het watermeloenenvallei of de vallei van de kanonskogels. Had jij gedacht zo’n Instagram-plek te vinden in the middle of nowhere?

Ronde bollen in woestijn bij Qarun-lake, Fayoum, Sahara, Egypte
Watermeloenen of kanonskogels?

Wonderbaarlijk genoeg is er eigenlijk weinig over deze plek en de ‘kanonskogels’ bekend. In obscure hoeken van het internet vinden we alleen wat wetenschappelijke artikelen en hier en daar wat foto’s van andere toeristen. Dit is tot nu toe vooral voer voor geologen. Blijkbaar heten deze ballen ‘concreties’.

Ronde bollen, concreties in woestijn bij Qarun-lake, Fayoum, Sahara, Egypte
Kanonskogelvallei

Ooit vormde zich een harde bal rondom een schelp, diep begraven onder het zand. Dit is lang voor Caïro of zelfs maar de Sahara bestonden. De harde, stenen bal groeide en groeide heel langzaam zonder dat iemand het ziet. Miljoenen jaren later is de zee verdwenen en is het zachte zand rondom weggewaaid. Grote ronde stenen ballen zijn nu tevoorschijn gekomen en de wind heeft ze verder gepolijst. Hier en daar zit een barst en sommige ‘kanonskogels zijn in tweeën gebroken. Het is een fascinerend gezicht en leuk om een tijdje rond te dwalen en foto’s te nemen.

Vrouw loopt door kanonskogelvallei, Fayoum
Ronddwalen door de Sahara

4. Wadi el Rayan: Magische meren met duizend kleuren

Wadi el Rayan ligt iets ten zuiden van Fayoum en is een beschermd natuurgebied. Het gebied rondom de woestijnmeren is zo groot dat er meerdere plekken zijn om te bezoeken. Een 4wd is echt nodig om hier off-road te gaan en de uitzichtspunten te bereiken. Deze plek zou in de toekomst nog wel eens een van de populairste dagtrips voor toeristen vanuit Caïro kunnen worden. En dat is het al voor de Egyptenaren zelf.

Wadi el Rayan, groenblauw meer in de Sahara bij Caïro
Wadi el Rayan

Jabal El Modawara – Vlakbij de onverharde Wadi El Rayan Road die aan de westkant van de meren ligt, zijn rotspunten te vinden die, als je ze beklimt, een fantastisch uitzicht geven over de meren.

Coördinaten: 29.18836°N 30.36106°E

Vrouw kijkt uit over meer Wadi el Rayan vanaf uitzichtspunt bovenop een berg
Uitkijken over Wadi el Rayan

Uitzichtspunt Lower Lake – Dit natuurreservaat is eigenlijk een serie van meren. Twee grote woestijnmeren zijn met een smal kanaal verbonden. Rondom liggen geïrrigeerde akkers met daarbij nog enkele kleine meertjes.

Coördinaten uitzichtspunt over het Lower Lake 29°10’47.8″N 30°21’03.3″E

Man poseert bij waterval Wadi el Rayan, Caïro, Fayoum, Sahara
Poseren bij waterval in de woestijn

De waterval van Wadi el Rayan – Het ‘upper lake’ ligt iets hoger dan het ‘lower lake’. Vlakbij het ‘lower lake’ is daarom een waterval van een paar meter hoog te vinden. Een leuk gezicht en ook verfrissend. In het weekend komen hier veel vriendengroepen en families uit Caïro. Leuk dus om mensen te ontmoeten. Er zijn hier ook een paar restaurantjes waar je wat drinken kunt kopen.

Coördinaten: 29°12’53.6″N 30°25’21.2″E

Kleruurijke vissersbootjes liggen in het water, Wadi el Rayan
Vissersbootjes in de Sahara
Twee mannen vissen, zittend op luchtbanden, Wadi el Rayan
Improviserende vissers op het ‘lower lake’ van Wadi el Rayan

Vissersbootjes – Op het ‘lower lake’ zien we vissers drijven op luchtbanden, maar er liggen ook een hele hoop mooi geschilderde houten vissersbootjes. Dit is vlakbij de watervallen en kan dus op één stop bezocht worden.

Coördinaten: 29°12’36.5″N 30°25’17.6″E

Uitzicht over Magic Lake, Wadi el Rayan, Sahara, Caïro
Magic Lake met zandduinen

Magic lake – Bij het zuidelijke meer vind je ‘Magic Lake’, een verrassend plas donkerblauwe water aan de voet van een klif. Hier is ook een klein stukje met zandduinen waar, als je gids die heeft meegebracht, je je op een sand board mag wagen. Dan kan je, zoals wij ook deden, op zeer onelegante wijze van een duin af te glijden. Bij Magic Lake zijn ook verschillende kampen en plekjes om te kamperen.

Coördinaten: 29°10’07.6″N 30°21’15.2″E

Man op sandboard, Magic Lake, Wadi el Rayan, Sahara bij Caïro
Tsja, sand boarden …

5. HOOGTEPUNT: Wadi el Hitan, de Walvisvallei

Het absolute hoogtepunt en de grootste verrassing van de Sahara vlakbij Caïro is Wadi el Hitan, UNESCO World Heritage Site. Stel je voor dat je een tijd lang door een volledig leeg landschap rijdt. Opeens kom je bij een kleine poort. Een zandweg strekt zich daarachter uit. Weer een tijdje later doemen er in een zinderende woestijnlucht een paar gebouwtjes op, aan de voet van een lage bergrug.

Fossils and Climate Change Museum, Wadi el Hitan
Fossils and Climate Change Museum, Wadi el Hitan

Onze eerste stop in Wadi el Hitan is het in 2016 gebouwde Fossils and Climate Change Museum. In dit kleine museum liggen hele skeletten van dolfijnen en walvissen uit de tijd van de dinosauriërs. Het is een compact (koel!) en goed ingericht museum met veel informatie. Het belangrijkste verhaal is dat van de Basilosaurus. Deze voorloper van de walvis was met 15-20 meter een echte gigant. Een soort van T-Rex van de diepe zeeën. Ja, je leest het goed. Waar nu Sahara is, was heeeel lang geleden oceaan.

Ruggengraat, fossiel skelet van walvis, Wadi el Hitan, Sahara, Caïro, Egypte
Fossiel skelet van walvis-dinosaurus

Hier in de walvisvallei werd het bewijs gevonden dat walvissen ooit achterpoten hadden. En dus dat hun voorouders op land leefden. Dit is ook de plek waar het eerste complete skelet van een Basilosaurus werd gevonden. In een honderden meters groot gebied zijn vlakbij het museum paden uitgezet langs skeletten die in de buitenlucht op het zand liggen of zelfs deels nog in de rotsen. We vinden zelfs een versteende schildpad!

Rotsformaties en fossiel skelet in Wadi el Hitan
Wadi el Hitan

Niet alleen de fossielen zijn hier de eye-catcher. De rotsformaties zijn minstens zo spectaculair. Sommige rotsen lijken wel fossiele koraalriffen. Laagjes, reliëfs, door wind uitgesleten paddenstoelen, dit gebied heeft het allemaal.

Rotsformaties in Wadi el Hitan
Wadi el Hitan
Rotsformaties en gebouwtjes in Wadi el Hitan
Wadi el Hitan

Nog veel meer te beleven in de woestijn van Egypte

Voor je het vraagt, nee, wij hebben dus niet geslapen in de woestijn bij Fayoum. En daar balen we nog steeds van. We weten van Marokko en Oman hoe magisch het kan zijn om onder de sterrenhemel te slapen in woestijnen. En ik verwacht dat dat niet anders is in Egypte. Rondom Wadi al Rayan (o.a. bij Magic Lake) zijn er verschillende kampen waar je kan overnachten.

Rotsformaties in Wadi el Hitan
Wadi el Hitan

Wij dromen ervan om een andere keer dat we in Egypte zijn de Witte woestijn en de Zwarte Woestijn te bezoeken. De oase van Bahariya, onderweg daarnaartoe, willen we ook graag beleven met zijn zoute meer en warmwaterbronnen. En iets verder weg, tegen de grens met Libië is er nog de Siwa oase. Wij gaan zeker terug om de Sahara ten westen van Caïro verder te verkennen.

Rotsformaties in Wadi el Hitan
Wadi el Hitan

Hoe kom je er?

Het is lastig om de woestijn op eigen houtje te bezoeken, ondanks dat dit niet ver van Caïro is. Fayoum-stad is waarschijnlijk wel met openbaar vervoer te bereiken, maar die stad ligt tussen de akkers en niet in de woestijn. Voor de leuke plekken is een 4WD handig. Wij reisden met Kingfisher Tours die voor ons een privé-trip organiseerden. Hun persoonlijke benadering is een aanrader. Vraag om een gids die gespecialiseerd in de woestijn. Een privétrip kan best prijzig worden als je alleen bent of met z’n tweeën dus als je met z’n vieren de kosten en ruimte in de auto kan delen, is dat aan te raden.

Qarun-meer, Fayoum-oase
Qarun-meer

Wanneer moet je gaan?

Wij raden aan om in de winter de woestijn in te gaan. De temperaturen zijn nog behoorlijk aangenaam en je kan dan op de verschillende plekken nog rondlopen zonder helemaal te verpieteren in de zon. Neem wel een hoed of een pet, sjaals, zonnebrand en water mee. Als je overnacht, houd er dan rekening mee dat de temperatuur in de woestijn stevig kan dalen en je zeker extra lagen kleding nodig hebt. Voor het zien van trekvogels is de herfst trouwens de beste tijd.

Naast seizoen is ook tijdstip van de dag belangrijk. Eigenlijk wil je, ook in de winter, zo vroeg mogelijk in de ochtend in Wadi el Hitan zijn. Er is nauwelijks beschutting terwijl je door de woestijn tussen de miljoenen jaren oude walvis-skeletten loopt. Het is alleen daarom al aan te raden om te overnachten in de woestijn. Dit maakt het mogelijk om ’s ochtends vroeg vanaf Wadi el Rayan binnen een uur bij Wadi el Hitan te zijn.

Ruïnes in Sahara bij Fayoum, Caïro,Dimeh-es-Sibah
Dimeh-es-Sibah

Meer weten?

Leuk dat je dit artikel over de Sahara vlakbij Caïro helemaal tot hier gelezen hebt! Wil je meer weten, laat het ons dan weten in een reactie hieronder of zoek ons op instagram of facebook.

Bewaar op Pinterest

thebookofwandering

Terug naar boven